Yay’ı Kullanıcısına Teslim Et!

İmam Zehebi r.h. şöyle demiştir:

Bizler, Cerh ve Tadil İmamlarında masumluk iddia etmiyoruz.

Ama onlar en çok doğru sözlü olan kimselerdir.

En nadir hataları olan kimselerdir.

İnsaflarına da bakarsan, en insaflı olan kimselerdir.

Yanlış yere ithamlarda bulunmaktan en uzak kimselerdir.

Onlar eğer (bir ravi hakkında) Cerh etmede, veya tadil etmede ittifak etmişler ise, bu durumda ona tutun. Bu dediklerine azı dişlerin ile sımsıkı bir şekilde yapış.

Onların sözünden uzağada gitme.

Eğer onların sözünden çıkarsan, gün gelir pişman olursun.

Onlardan hata edip (Cerh tadil ulemasının geneline) muhalefet edenin görüşünü bırak.

Sen, (Cerh ve Tadil uleması olan Ehli Hadis’e muhalefet ederek) zorluğa girmeyi bırak artık.

Yay’ıda kullanıcısına teslim et.

Allah’a yemin olsun ki, o büyük Hafızlar olmasa idi, Zındıklar minberlerde (uydurma hadisler ile) hutbeler verirlerdi.

(Siyeri Alamin Nubela 11.clt. 82.s.)

Taklid Hakkında Şiir!

İbni Abdi'l-Berr رحمه الله:

"Ey bana taklîdin yerini soran arkadaşım!
Kâmil bir akli kavrayışla benden cevabını al.

Sözümü iyice dinle ve nasihatimi kabul eyle.
Hatalı ve şaz olan sözlerimden ise sakın.

Taklîd eden bir insanın farkı yoktur,
Kayalık ve çukurlarla dolu bir yerde boynu çekilen bir hayvandan.

Yazıklar olsun bir müftüye ve bir kadıya ki,
Böyle bir darb-ı mesele değer vermezler!

Şayet sen uyacaksan, o zaman Allâh'ın Kitabına,
Ve tertemiz Hanif dinle gönderilen zâtın Sünnetine uymalısın.

Şayet Sünnette bulamazsan Sahabe-i Kirama uymalısın ki,
Onlar akıl ve basiret sahibi kimselerdir.

Aynı şekilde onlardan sonra gelen tâbiinin de,
Büyükten büyüğe yaptıkları icmaya tâbi olmalısın.

Ümmetimizin icması ile Rasûlumüzün sözü,
Parlak ve aydın Kitaba göre naslarla aynı konumdadır.

Aynı şekilde eğer Medine ehlinin tümü peşisıra icma ederlerse,
Onların da icması hüccet olur.

İhtilaflı bir konu geldiği zaman içtihad etmeye bak,
Ve kâmil bir kavrayışla delile göre hareket et.

Hakkında nassın bulunmadığı meselelerini, hakkında nassın vârid olduğu usule kıyas et.
Sakın şaşkın cahil gibi bir fer'i diğer bir fer'e kıyas etme.

Şer ve kötülükte hiç kimse örnek alınmaz.
Mahir alimin zellesine bakmadan araştırma yapmalısın."

İbni Abdi'l-Berr, Camiu'l-Beyani'l-ilim ve Fadlihi, 391