Nemmamlık!

Ne mi me; söylenmesi hoş olmayan bir şeyi açığa çıkarmak, ifşa etmektir.

Nemime, birinin aleyhinde konuşulan sözü, o kimseye ulaştırmak, fitne çıkarmak, ara açmak için insanlar arasında söz taşımak demektir. Kur'an-ı kerimde Kalem suresinde mealen; (Dili ile iğneleyen, koğuculuk eden) buyuruluyor. Hümeze suresinde; (Dili ile çekiştirip, yüzünden de alay eden) buyuruluyor. Hümeze, nemmamlık eden demektir. Tebbet suresinde de; (Odun hamalı) buyuruluyor. Ebu Lehebin karısı için buyurulmuştu. Bu kadın nemmam idi ve laf taşırdı.

Hemmam (r.a) anlatıyor: “Biz Huzeyfe (r.a) ile beraberdik , Huzeyfe (r.a) ye denildi ki : Bir adam Osman (r.a)’a söz taşıyor. Bunun üzerine Huzeyfe , Peygamber (sallallahu aleyhi ve sellem) in şöyle dediğini işittim , dedi. Söz taşıyan (koğucu) cennete giremez.

(Buhari edep ,50 ,Müslim iman 168-170 , Ebu Davut edep ,38 , Tirmizi birr 79)

Evet! Dinimizin yasakladığı kötü ahlaklardan biri de insanların arasını açmak için laf getirip götürmektir. Allah (cc ) kuran da buna yer vermiştir ki bu meselenin önemini anlatmada yeterlidir.

“(Rasulüm) alabildiğine yemin eden , aşağılık , daima kusur arayıp kınayan , laf getirip götüren, iyiliği hep engelleyen , mütecaviz ,günaha dadanmış kaba ve haşin , bütün bunlardan sonra bir de soysuzlukla damgalanmış kimselerden hiçbirine mal ve oğulları vardır diye sakın ilgi duyma! (Kalem suresi 10-14)

Hadislerde Nemmam ve Kattat olarak geçen bu tehlikeli hastalık genel ifadesi ile birinden laf alıp diğerine ki, ona “hafiyelik” adı verilir.
Manevi hayata bir tecavüz mahiyetinde olan bu ahlaksızlık birkaç şekilde olur. Herhangi bir kimse hakkında söylenilen sözü, şifahen yahut yazı ile kendisine ulaştırmak (amirlere,yöneticilere,yetkililere,bazı kişilere) yalan yanlış laf taşımak, haklarındaki sözleri hemen gidip onlara duyurmaktır ki , hafiyelik adı verilen kötü sıfat da bundan başka bir şey değildir.

Söz taşımanın şiddetle yasaklanmasının sebebi, söz taşımanın, koğuculuğun, hafiyeliğin fertler arasındaki münasebeti bozması, insanlar arasına nifak sokması, toplumun huzurunu kaçırması ve birlik beraberliği bozmasıdır.

Bu çirkin huya sahip olanlar,ahlak kanunları nazarında en kötü ve en nefret edilen kimselerdir. Dinimiz bu mezmum (kınanmış, kötü) hareketi kesinlikle haram kılmış, bunu alışkanlık haline getirenlerin, insanlık meziyetinden uzak ve her türlü kötü hasletleri toplamış bir tehlike kaynağı, fitne fesat ocağı, nifak merkezi olduğunu açık bir ifade ile bildirmiştir.

Hadis de böylelerinin cennete giremeyeceği beyan edilmiştir. İnsanların arasını bozmak için veya bir yerlere yaranmak için söz taşıyanlar cehennemde cezalarını çekinceye kadar, cennete giremeyecektir. Eğer bunu helal sayarak yaparlarsa ebedi olarak cennete giremeyeceklerdir.

Koğuculuğun laf taşımanın sebepleri:

1-Hakkında söz taşınan kişiyi kötülemek, ona zarar vermek

2-Kendisine söz taşıyan kişiye sevgi gösterisinde bulunmak ve yaltanmak

3-Birilerini ihbar ederek, hafiyelik yaparak çıkar sağlamak makam, menfaat temin etmek, lafını taşıdığı kişi rakibi ise onu yıpratmaya çalışmak, itibarını ve gücünü sarsmak, gözden düşürmek ve etkisini yıkmaktır.

Böyle gammazlamaya, hafiyelikle, söz taşımakla başkalarının sırrını ifşa etmiş, insanların arasına nifak ve fitne tohumları sacmış, dostların arasını açmış olur. Ayrıca meclislerin güvenini  ihmal etmiş, insanların birbirine itimadını yıkmış sayılır.

Hadisde şöyle buyurulur: ”Bir kimse bir söz söyleyip sonra acaba duyan oldu mu dercesine iki tarafına bakındığı zaman bu söz dinleyenlere emanettir.

(Ebu Davut edep 37 –Tirmizi)

İnsanların en şerlilerinin, en kötülerinin şu özelliklerin sahibleri olduğu belirtilmiştir.

A-Koğuculuk ederek gezip dolaşanlar.

B-Dostların arasını bozanlar.

C-İyi kimseleri suçlayanlar.

Rasulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurmuştur. ”İnsanlarla alay edenleri, onların suçlarını araştırıp yayanları ve iyi kimselere suç isnad eden koğucuları Allah cc köpek suretinde hasredecektir.”

(Münziri,age.3/500)

Benim katımda en sevgili olanınız, ahlakı en güzel olanınız, alçak gönüllü olup, mütevazı olanınız ve (çevresindekilerle) ünsiyet kurup ve kendisi ile ünsiyet kurulanlarınızdır. Benim hayatımda en çok buğzettiklerim (en sevimsizleriniz) de, koğuculuk yaparak söz taşıyanlar, dost olan kimselerin arasını açanlar ve iyi (temiz) kimseleri yalan uydurarak kötüleyenlerdir.

(Münziri,age 3/410)